ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ТАҲСИЛОТИ ИЛОВАГӢ

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ТАҲСИЛОТИ ИЛОВАГӢ

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2012, №4, мод. 276)

 Қонуни мазкур сиёсати давлатӣ, асосҳои ташкилию ҳуқуқи ва иҷтимоию молиявиро дар соҳаи таҳсилоти иловагӣ муайян мекунад.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Мафхумхои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

—таҳсилоти иловагӣ — низоми таълиму тарбия, ки дар асоси барномаҳои таълимии иловагӣ амалй шуда, ба омузиши илм, техника ва технологияи муосир, эҷодкорӣ, дарёфти ихтисоси нав, бозомузӣ, такмили ихтисос, ки онҳоро шахс метавонад ҳангоми таҳсил дар мактаб, пас аз хатми мактаб ва баъди гирифтани диплом ба таври роӣгон ё пулакӣ дар муассисахои таҳсилоти умумӣ ва касбӣ берун аз барномаҳои асосии таълимӣ ё дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагӣ бе махдудият омузад, равона карда шудааст;

—муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагӣ — муассисаҳои давлати ва хусусии таълимӣ, ки фаъолияти онхо ба ташаккули дониш, малака, махорат, кобилият, инчунин инкишофи зехнӣ, маънавӣ ва чисмонии таълимгирандагон нигаронида шудааст;

—кормандони омузгорӣ — шахсоне, ки ба таълиму тарбияи таълимгирандагони муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ дар асоси касбӣ машгуланд;

—таълимгирандагон — шахсоне, ки аз руи дониш, қобилият, малакаю махорат ва шавку рағбаташон ба шаклҳои гуногуни таълим дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагӣ ҷалб гардидаанд.

Моддаи 2. ҚонунгузорииҶумҳурии Тоҷикистондар бораи таҳсилоти иловагӣ

Конунгузории Ҷумхурии Точикистон дар бораи таҳсилоти иловагй ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумхурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онхоро эътироф кардааст, иборат мебошад.

Моддаи 3. Мақсади таҳсилоти иловагӣ

Тахсилоти иловагй ҷузъи таркибии низоми тахҳилот дар Ҷумхурии Тоҷикистон буда, мақсади он инкишофи қобилияти зехнию эчодӣ ва истеъдоди таълимгирандагон, конеъ гардонидани рағбат, эхтиёҷоти маънавй ва талаботи онхо ба интихоб ва гирифтани касб ҳангоми фориғ будан аз таълим дар муассисахои таълимй мебошад.

Моддаи 4. Вазифаҳои асосии таҳсилоти иловагӣ

Вазифаҳои асосии тахсилоти иловагӣ аз инхо иборатанд:

-тарбия ва таълимӣ шахрвандон;

— инкишофи озодона ва ташаккули таҷрибаи иҷтимоию ҷамъиятии шахсият;

— тарбия дар рухияи инсондустӣ, ватандустӣ ва эхтиром ба рамзҳои давлати, Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумхурии Точикистон, ҳуқуқу озодихои инсон ва шахрванд;

— инкишоф додани хисси эхтиром ба урфу одат, расму оин, анъанахои мардумӣ ва арзишҳои миллӣ;

— ташаккули муносибати эхтиромонаи таълимгирандагон нисбат ба оила ва ҷомеа;

— фарохам овардани шароит барои инкишофи эчодӣ, зехнӣ, маънавӣ ва ҷисмонии таълимгирандагон;

— ташаккули муносибати бошуурона ва масъулиятноки таълимгирандагон ба мухити зист ва хифзион;

— конеъ гардонидани талаботи таълимгирандагон ба интихоби касб;

— дастгирии таълимгирандагони боистеъдод;

— ташаккули тарзи хаёти солими таълимгирандагон;

-амалй намудани чорабинихои иттилоотию методӣ, ташкилию оммавӣ ва фархангию маърифатй;

—  такмили худфаъолиятй ва худидоракунии таълимгирандагон;

—  фарохам овардани шароит барои фаъолияти эҳсонкории шахсони вокей ва хукукй бо мақсади рушди таҳсилоти иловагй.

Моддаи 5. Принсипхои сиёсати давлати дар соҳаи тахсилоти иловагй

Сиёсати давлати дар сохаи таҳсилоти иловагй ба принсипҳои зерин асос меёбад:

-дастрас будани таҳсилоти иловагй барои таълимгирандагон дар доираи стандартҳои давлатии тахсилот ва барномахои таълимй, сарфи назар аз миллат, нажод, чине, забон, эътиқоди динӣ, мавкеи сиёсӣ, таҳеил, вазъи иҷтимоӣ ва молумулкии онхо;

—  маблағгузории муассисахои таълимии тахсилоти иловагии давлати;

—  ихтиёрй будани интихоби шакли муассисахои таълимии тахсилоти иловагй;

-хусусияти илмй, дунявӣ ва башардустона доштани тахсилоти иловагй;

—   хифзи манфиатхои таълимгирандагон вобаста ба кушиши онҳо дар бобати инкишофи озодоиа ва хамачонибаи шахсият;

—   муҳайё намудани шароит барои таълимгирандагон дар гирифтани тахсилоти иловагй;

-нигохдорй ва рушди шабакаи муассисахои давлатии таълимии таҳсилоти иловагй;

-ҳамохангсозии фаъолияти мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатй ва макомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, шахсони вокей ва хукукй оид ба ташаккул ва рушди низоми тахсилоти иловагй.

Моддаи 6. Тартиби гирифтани таҳсилоти иловагӣ

  1. Шаҳрвандон таҳсилоти иловагиро берун аз барномахои асосии таълимй дар муассисахои таълимии таҳсилоти иловагӣ ва дигар муассисаҳои таълимй мегиранд.
  2. Гирифтани таҳсилоти иловагӣ ба принсипҳои интихоби ихтиёрии навъҳои муассисахо ва намудхои фаъолият асос ёфта, бо розигии падару модар ё шахсони онхоро ивазкунанда, коллективҳои мехнатӣ, ташкилотҳо ва фондҳои чамъиятӣ амалӣ гардонида мешавад.
  3. Падару модарон бо мақсади истифодабарии самараноки вақти холии фарзандон барои ба муассисахои таълимии тахсилоти иловагй фаро гирифтани онхо вобаста ба майлу хоҳиш, рағбат ва қобилияташон мусоидат менамоянд.
  4. Тартиби гирифтани таҳсилоти иловагии калонсолон тибки санадҳои меъёрии ҳукукии Ҷумхурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
  5. Шахрвандони хориҷӣ ва шахсони бешахрванд, ки дар Ҷумхурии Точикистон истиқомат доранд, тахсилоти иловагиро бо тартиби мукаррарнамудаи қонунгузории Ҷумх,урии Точикистон гирифта метавонанд.

Моддаи 7. Забони таҳсил дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагӣ

Тахсил дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагй мутобики Қонуни Ҷумхурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумхурии Тоҷикистон» амалй карда мешавад.

БОБИ 2. ТАШКИЛ ВА ИДОРАКУНИИ МУАССИСАҲОИ ТАЪЛИМИИ ТАҲСИЛОТИ ИЛОВАГӢ

Моддаи 8. Тартиби таъсис, азнавташкилдихй ва бархамдихии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй

1.Тартиби таъсис, азнавташкилдихӣ ва бархамдихии муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ тибки конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон мукаррар карда мешавад.

  1. Муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ бо назардошти эхтиёчоти ичтимоию иктисодй, миллй, фархангию тахсилоти дар сурати мавчуд будани заминай зарурии таълимию методй, моддию техники, кадрхои омузгори ва риояи меъёрхо, коидахо ва стандартной санитарию гигиенӣ таъсис дода мешаванд.
  2. Муассис (муассисон)-и муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ инхо буда метавонанд:

—  макомоти ҷумхуриявии давлатии идораи маориф;

—  макомоти иҷроияи махаллии хокимияти давлатӣ;

-шахсони вокеӣ ва хукукӣ, аз ҷумла шахсони вокеӣ ва хукукии хоричӣ.

  1. Муассисон метавонанд муассисахои таълимии тахсилоти иловагии муштарак таъсис диханд.

Моддаи 9. Сохтор ва низоми муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ

1.Муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ аз руи шаклхои ташкилию хукукӣ ва моликият давлатӣ ва хусусӣ буда метавонанд.

  1. Муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ метавонанд дар шакли академияи хурди илмхо, марказхо, аз чумла марказхои эчодии кудакону наврасон, касрхо, хонахои эчодии кудакону наврасон, стансияхо, студияхо, мактабхои санъат, муассисахои таълимии ибтидоии махсуси бадей, мактабхои касбии варзишй, хунарӣ, мусикӣ, мактабхои варзишии кудакону наврасон, мактабхои махсуси варзишии захирахои олимпии кудакону наврасон, клубхо, аз чумла, клубхои тарбияи чисмонию варзишии махалли зист, клубхои тарбияи чисмонию варзишии маъюбон, варзишгоххои кудакона, муассисахои солимгардонӣфаъолият намоянд.
  2. Муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ метавонанд мачмуӣ ва сохавӣ бошанд. Муассисахои таълимии тахсилоти иловагии мачмуй фаъолияти худро аз руи самтхои гуногуни тахсилоти иловагй (илмию техники, тачрибавию санчишй, чамъиятию гуманитарй, китобдорию китобшиносй, сайёхию кишваршиносй, бадеиго эстетики, экологию табиатшиносй, тарбияи чисмонию варзишй, харбию ватандустй, солимгардонию гигиенӣ) ташкил менамоянд. Ба муассисахои таълимии тахсилоти иловагии мачмуй касрхо ва марказхои эчодии кудакону наврасон дохил мешаванд.
  3. Муассисахои таълимии тахсилоти иловагии сохавй фаъолияти худро аз руи самтхои мушаххаси тахсилоти иловагй ташкил мекунанд. Ба муассисахои таълимии тахсилоти иловагии сохавй марказхои илмию техники, эчодиёти бадеию эстетики, хонахои эчодии кудакону наврасон, клубхои сайёхию кишваршиносй, экологию табиатшиносй, варзишию солимгардонй, харбию ватандустй, стансияхои сайёхони чавон, табиатдустон, техникхои чавон, мактабхои санъат, муассисахои таълимии ибтидоии махсусгардонидашудаи бадей, студияхо, мактабхои варзишии кудакону наврасон, варзишгоххои кудакона ва муассисахои солимгардонй мансуб мебошанд.

5.Иттиходияхоп эчодии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй ба таршш зайл тасниф  карда мешаванд:

—  ибтидоӣ -намуди иттиходияи эчодии самти инкишофи умумй, ки барои ошкор  намудани  кобилияту истеъдоди таълимгирандагон  ва инкишофи шавку рағбати онхо ба фаъолияти эчодӣ мусоидат менамояд;

—  асосӣ — намуди иттиходияи эчодие, ки шавку рагбати устувори таълимгирандагонро инкишоф дода, ба онхо дониш, махорату малакахои амалӣ медихад ва эхтиёчоти онхоро зимни интихоби касб конеъ мегардонад;

—  олӣ — намуди иттиходияи эҷодие, ки аз руи шавку рагбат барои таълимгирандагони кобилиятноку боистеъдод таъсис дода мешавад.

Моддаи 10. Идоракунии муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ

1.Ба муассисаи таълимии тахсилоти иловагӣ директори он рохбарй мекунад. Макоми дастачамъии идоракунии муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ шурои омузгорӣ мебошад.

  1. Дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ бо максади таъминоти методӣ ва такмили раванди таълиму тарбия шурои методӣ таъсис дода мешавад.

Моддаи 11. Макомоти идоракунии муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ

1.Муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловагӣ аз чониби макомоти зерин идора карда мешаванд:

-макомоти ҷумхуриявии давлатии идораи маориф;

-макомоти ичроияи махаллии хокимияти давлатй, ки муассисахои таълимии тахсилоти иловагй дар тобеияти онхо карор доранд;

-макомоти махаллии идораи маориф.

  1. Идоракунии муассисахои хусусии таълимии тахсилоти иловагй аз чониби муассис (муассисон) амалй карда мешавад.

Моддаи 12. Ваколатхои макомоти идоракунии муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ

  1. Макомоти чумхуриявии давлатии идораи маориф якчоя бо дигар макомоти ичроияи марказии хокимияти давлатй, ки муассисахои таълимии тахсилоти иловагй дар тобеияти онхо карор доранд:

— сиёсати давлатиро дар сохаи тахсилоти иловагй татбик менамоянд;

— барномахои рушди тахсилоти иловагиро тахия мекунанд;

— низомномаи намунавии муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро тахия ва барои тасдик ба Ҳукумати Ҷумхурии Точикистон пешниход менамоянд;

—   дар бораи меъёрхои таъминоти моддию техники ва молиявии тахсилоти иловагй таклифхо пешниход менамоянд;

—   санадхои меъёрии хукукиро барои муайян намудани кафолатхои ичтимоии кормандони омузгорй, мутахассисони муассисахои таълимии тахсилоти иловагй, новобаста аз тобеият, шаклхои ташкилию хукукй ва молики ят тахия мекунанд;

—   рохбарии таълимию методй ва назорати раванди таълимро дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагй, новобаста аз шакли ташкилию хукукй ва моликият амалй мегардонанд;

—   дигар ваколатхоро тибки конунгузории Ҷумхурии Точикистон амалй менамоянд.

  1. Макомоти давлатии чумхуриявии идораи маориф барои фаъолияти муассисахои таълимии тахсилоти иловагй тибки тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Ҷ^умхурии Точикистон ичозатнома медихад.

3.Макомоти ичроияи махаллии хокимияти давлатй дар доираи ваколатхояшон:

—   хачми маблаггузории муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро бо тартиби мукарраргардида муайян ва тасдик менамоянд;

—   нигохдорй ва тахкими заминай моддию техникии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй, афзоиши шабакаи онхо, назорати истифодаи самараноки китъахои замини ба онхо вобасташударо таъмин менамоянд;

-иловапулиро ба маоши кормандони омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй муайян ва пардохт мекунанд;

-хифзи ичтимоии таълимгирандагон, кормандони омузгорй, мутахассисон ва дигар кормандони муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро таъмин менамоянд.

  1. Макомоти махаллии идораи маориф дар доираи ваколатхояшон:

—    барои интихоби намудхои фаъолияти эчодии таълимгирандагон мувофики шавку рагбаташон ва дархости падару модар ё шахсони онхоро ивазкунанда шароит мухайё мекунанд;

—    бо тартиби мукарраршуда такмили ихтисос ва аттестатсияи кормандони сохаи омузгории муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловагиро мегузаронанд;

-фаъолияти коллективхои омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй, иттиходияхои чамъиятй, дигар ташкилотхо ва оиларо барои гирифтани тахсилоти иловагии таълимгирандагон хамоханг месозанд, тачрибаи пешкадами онхоро чамъбаст ва пахн менамоянд ва фаъолияти муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро назорат мекунанд;

-дигар ваколатхоро тибки конунгузории Ҷумхурии Точикистон амалй менамоянд.

Моддаи 13. Назорати давлатии фаъолияти муассисахои таълимии тахсилоти иловагй

  1. Назорати давлатии фаъолияти муассисахои таълимии тахсилоти иловагй бо максади татбики сиёсати ягонаи давлатй дар сохаи тахсилоти иловагй амалй мегардад.
  2. Назорати давлатии фаъолияти муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро макомоти чумхуриявии давлатии идораи маориф, макомотимахаллии идораи маориф ва макомоти ичроияи махалли ҳокимияти давлатй, ки муассисахои таълимии тахсилоти иловагй дар тобеияти онхо карор доранд, таъмин менамоянд.

3.Шакли асосии назорати давлатии фаъолияти муассисахои таълимии тахсилоти иловагй аттестатсияи давлатии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй мебошад, ки бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Ҷумхурии Точикистон гузаронида мешавад.

  1. Аттестатсияи давлатии гайринавбатии муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловагй ба таври истисно танхо бо карори Ҳукумати Ҷумхурии Точикистон гузаронида мешавад.
  2. Аттестатсияи давлатии гайринавбатии муассисахои хусусии таълимии тахсилоти иловагй ба таври истисно танхо бо карори муассис (муассисон) ё макомоти чумхуриявии давлатии идораи маориф гузаронида мешавад.
  3. Аттестатсияи давлатии кормандони омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй дар хар панч сол як маротиба мутобики тартиби мукаррарнамудаи санадхои меъёрии хукукии Ҷумхурии Точикистон гузаронида мешавад.
  4. Ба кормандони омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй аз руи натичаи аттестатсияи давлатй дарачаи муайяни тахассусй дода мешавад.
БОБИ 3. РАВАНДИ ТАЪЛИМ ДАР МУАССИСАҲОИ ТАЪЛИМИИ ТАҲСИЛОТИ ИЛОВАГӢ

Моддаи 14. Самтхои асосии тахсилоти иловагй

Тахсилоти иловагй дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагй аз руи самтхои зерин амалй карда мешавад:

—  илмию техники, ки азбар намудани махорату малакахои техникию технологи, васеъ намудани чахонбинии илмй, азхудкунии техникаю технологияи муосир ва илмхои дакик,инчунин ба кори фаъолонаи илмию тахкикотй тайёр шудани таълимгирандагонро таъмин мгнамояд;

—  тачрибавию амалй, ки барои чалб намудани таълимгирандагон ба фаъолияти илмию тахкикотй, тачрибавй, конструкторй ва ихтироъкорй дар сохахои гуногуни илму техника, фархангу санъат, инчунин фарохам овардани шароит барои худтакомули эчодй, ошкор сохтан ва инкишофу дастгирии истеъдодхои чавон мусоидат мекунад;

—  чамъиятию гуманитарй, ки инкишофи кобилияту истеъдоц, малака ва махорати амалии таълимгирандагонро дар самти азхудкунии донишхо дойр ба асосхои илмхои ичтимошо гуманитарй ва омузиши забонхои хоричй таъмин мекунад;

-китобдорию китобшиносй, ки барои боло бурдани шавки маърифатй, фархангию иттилоотй ва такмили малакаю махорати таълимгирандагон бахри муайян ва мустахкам кардани мавкеи онхо дар чахони муосири иттилоотй нигаронида шудааст;

-экологию таатшиносй, ки азбар намудани донишхоро дар бораи мухити зист, ташаккули маърифатй экологии шахе, дар бораи масъалахои экологи ва тачрибаи халли онхо, андухтани донишу малакаро дар сохаи кишоварзй, аз чумла гулпарварй, чангалпарварй, богдорй, занбуриасалпарварй ва чалб кардан ба кори амалии хифзи табиат ва дигар самтхои биологиро пешбинй менамояд;

—  сайёхию кишваршиноей, ки чалби таълимгирандагонро барои омузиши таърихи кишвар ва махалли зист, тамаддуни чахонй, объектхои чугрофй, таърихию фархангй ва зухуроти хаёти ичтимой, азбар кардани малакахои амалй ва махорати сайёхию кишваршиноей таъмин менамояд;

—  бадеию эстетики, ки инкишофи истеъдоду крбилияти эчодии таълимгирандагон, азбар намудани малакахои амалй ва дар сохаи фархангу санъати ватанй ва чахонй дониш андухтани онхоро таъмин менамояд;

—  тарбияи чисмонию варзишй, ки инкишофи кобилияти чисмонии таълимгирандагон, шароити зарурй барои солимии мукаммал, обутобёбй, истирохату фарогат, машгулиятхои тарбияи чисмонй ва варзиш, тайёр кардани захирахои варзишй барои дастахои мунтахаби миллй, азбар кардани малакахои тарзи хаёти солимро таъмин менамояд;

—  харбию ватандустй, ки тарбияи хисси ватандустй, дарки масъулияти шахрвандй ва дарачаи зарурии тайёрии таълимгирандагонро ба хизмати харбй таъмин мекунад;

-солимгардонию гигиенй, ки таъмини шароити заруриро барои истирохати бофарогат, азбар намудани донишхо оид ба тарзи хаёти солим, азхуд намудани малакаи бехдошти саломатии шахей ва ташаккули фархангй гигиении шахсро пешбинй менамояд.

Моддаи 15. Шаклхои ташкили тахсилоти иловагй

1.Тахсилоти иловагй дар шакли равиявй мувофики имкониятхои фардй, шавку рагбат, майлу хохиш, кобилият ва дарачаи махорати таълимгирандагон бо назардошти дарачаи тахеилот, ихтисос, собикаи кор, синну сол, хусусиятхои рухию чисмонй, вазъи саломатии онхо дар шаклхои машгулият, махфил, даре, лексия, машгулияти фардй, конференсия, семинар, хониш, саволу чавоб, консерт, мусобика, машк, саёхат, экспедитсия, кори амалй дар озмоишгоххо, устохонахо, гармхона, китъахои замини илмию тачрибавй, дар корхонахои кишоварзй ва саноатй, дар табиат ва дигар шаклхои пешбининамудаи Оинномаи муассисаи таълимии тахсилоти иловагй гузаронида мешавад.

  1. Шумораи таълимгирандагон дар гуруххо вобаста ба соха ва имкониятхои ташкили раванди таълиму тарбия, инчунин тартиби ташкили корхои фардй ва гурухй дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагй тибки талаботи Оинномаи муассисаи таълимии тахсилоти иловагй муайян карда мешавад.
  2. Муассисахои таълимии тахсилоти иловагй ба хатмкунандагон бо тартиби мукаррарнамудаи макомоти чумхуриявии давлатии идораи маориф оид ба тахсилоти иловагй хучҷатхои дахлдор медиханд. Намунаи шаҳодатнома (сертификат)-ро макомоти ҷумхуриявии давлатии идораи маориф тасдик. мекунад.
  3. Шаҳодатнома (сертификат)-ҳо барои муассисаҳои давлатии таълимии таҳсилоти  иловагӣ аз хисоби маблагхои бунети давлатй ва дигар манбаъҳои маблағгузорӣ, ки қонунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон манъ накардааст ва барои муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагии хусусӣ аз ҳисоби маблағҳои муассис (муассисон) тайёр карда мешаванд.
БОБИ 4. СУБЪЕКТНОИ РАВАНДИ ТАЪЛИМУ ТАРБИЯ ДАР МУАССИСАҲОИ ТАЪЛИМИИ ТАҲСИЛОТИ ИЛОВАГӢ

Моддаи 16. Субъектхои раванди таълиму тарбия дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ

Субъектҳои раванди таълиму тарбия дар муассисахои таълимии таҳсиблоти иловагӣ инхо мебошанд:

— таълимгирандагон;

— директор, муовин (муовинон)-и директор;

-кормандони омузгорӣ, равоншиносон, китобдорон ва дигар мутахассисоне, ки ба раванди таълиму тарбия чалб шудаанд;

-падару модарони таълимгирандагон ё шахсоне, ки онхоро иваз мекунанд;

-намояндагони корхонахо, муассисахо ва дигар ташкилотхое, ки дар раванди таълиму тарбия иштирок мекунанд.

Моддаи 17. Ҳукуку ухдадорихо ва хифзи ичтимоии субъектхои раванди таълиму тарбия дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагй

1.Ҳукук ва ухдадорихои субъектхои раванди таълиму тарбия дар муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро Конститутсияи (Сарконуни) Ҷумхурии Тоҷикистон, Конуни Ҷумхурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф», Конуни мазкур, Низомномаи намунавии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй ва дигар санадхои меъёрии хукукин Ҷумхурии Тоҷикистон ва санадхои хукукии байналмилалие, ки Тоҷикистон онхоро эътироф намудааст, муайян менамоянд.

2.Давлат хукукхои таълимгирандагони муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро химоя намуда, ташкили таълиму тарбияи кудакони ноболиги оилахои камбизоат ва серфарзанд, кудакони маъюб, ятимон на кудакони бепарасторро мутобики конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон таъмин мекунад.

3.Омузгорон ва дигар кормандони соҳаи омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагӣ, инчунин нафакахуроне, ки қаблан кормандони омузгории чунин муассисахо буданд, ба имтиёзхое, ки конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон барои омузгорон ва дигар кормандони сохаи омузгории муассисахои таълимии давлатӣ пешбинӣ намудааст, хукук доранд.

Моддаи 18. Тайёр кардан ва такмили ихтисоси кормандони омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй

1.Кормандони омузгории муассисахои таълимии тахсилоти иловагиро муассисахои таълимии тахсилоти миёнаи касбй, олии касбй ва тахсилоти касбии баъд аз муассисахои олии таълимй тайёр мекунанд.

  1. Такмили ихтисоси кормандони омузгории муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловагй дар хар панн сол на камтар аз як маротиба аз хисоби маблагхои бунети давлатй амалй карда мешавад.
  2. Такмили ихтьисоси кормандони омузгории муассисахои хусусии таълимии тахсилоти иловагй дар хар панҷ сол на камтар аз як маротиба аз хисоби маблагхои муассис (муассисон) амалй карда мешавад.
БОБИ 5. ФАЪОЛИЯТИ МОЛИЯВИЮ ҲОНАГӢ ВА ЗАМИНАӢ МОДЦИЮ ТЕҲИИКИИ МУАССИСАҲОИ ТАЪЛИМИИ ТАҲСИЛОТИ ИЛОВАГӢ

Моддаи 19. Фаъолияти молиявию хочагни муассисахои таълимии тахсилоти иловагй

1.Фаъолияти молиявию хонагии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй тибки Крнуни ^умхурии Тоникистон «Дар бораи маориф», Крнуни ]^азкур ва дигар санадхои меъёрии хукукй амалй карда мешавад.

  1. Маблаггузории муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловагй аз хисоби бунети давлатй ва муассисахои хусусии таълимии тахсилоти иловагй аз хисоби муассис (муассисон) сурат мегирад.
  2. Муассисахои давлатӣ ва хусусии таълимии тахсилоти иловагй метавонанд инчунин аз хисоби манбаъхои иловагй, ки истифодабарии онхоро конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон манъ накардааст, маблаггузорй карда шаванд.
  3. Кудакони оилахои камбизоат, кудакони маъюб, ятим ва бепарастор дар муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловагй ба таври ройгон тахсил мекунанд.

5.Манбаъхои иловагии маблаггузории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй инхоянд:

-воситахое, ки муассисахои таълимии тахсилоти иловагй барои расонидани хизматхои иловагии тахсилоти, аз инрои корхо тибки фармоиши корхонахо, муассисахо, дигар ташкилотхо ва шахсони вокей, инчунин даромад аз фуруши махсулоти худи ба даст овардаанд;

—  кумаки башардустона;

—  маблагхои эхсонкорӣ, сарватхои моддӣ, ки аз корхонахо, муассисахо ва дигар ташкилотхо, инчунин шахсони вокеии алохида кабул шудаанд;

-дигар манбаъхое, ки конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон манъ накардааст.

6.Маблагхои иловагии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй мутобики тартиби  муайяннамудаи моддаи 43 Конуни Ҷумхурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф» танхо барои фаъолияти оинномавӣ истифода бурда мешаванд.

Моддаи 20. Заминаи моддию техникни муассисаҳои таълимии тахсилоти иловагӣ

  1. Ба заминай моддию техникии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй биною иншоот, тачхизот, воситахои алока, накдиёт, китъахои замин, дигар молу мулки манкул ва гайриманкул дохил мешава.нд.
  2. Ба муассисахои таълимии тахсилоти иловагй барои амалй намудани корхои таълимию тарбиявӣ иншоотхои варзишй, фархангй, солимгардонй ва дигар иншоот бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон барои истифодабарй дода мешаванд.
  3. Талабот нисбат ба заминай моддию техникии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй аз руи меъёрхои дахлдори сохтмонй ва санитарию гигиенй, коидаю стандартхои сохтмон ва нигохдории муассисахои таълимии тахсилоти иловагй ва накшаю барномахои таълимй муайян карда мешавад.
  4. Ҳукукй муассисахои таълимии тахсилоти иловагй ба истифодаи китъахои замине, ки дар худуди он чойгир шудаанд, мутобики Кодекси замини Ҷумхурии Тоҷикистон ва санадхои дахлдори меъёрии хукукй бо тартиби мукарраргардида муайян карда мешавад.
  5. Фондхои асосй ва дигар молу мулки муассисахои давлатй ва хусусии таълимии тахсилоти иловагй, ба истиснои холатхои пешбининамудаи конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон, мусодира карда намешаванд.
  6. Молу мулки муассисахои таълимии тахсилоти иловагй аз чониби муассис (муассисон) танхо бо максаддое, ки дар Оинномаи онхо бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон муайян шудаанд, барои рушди муассисахои тахсилоти иловагӣ истифода бурда мешаванд.

7.Истифодаи заминаи моддию техникии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй бо максадхои хилофи вазифахри асосӣ ва манфиатхои таълим манъ аст.

Моддаи 21. Фаъолияти пулакии муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловат

Муассисахои давлатии таълимии тахсилоти иловаги метавонанд бо тартиби мукдррарнамудаи макомоти чумхуриявии давлатии идораи маориф ва конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон дар бораи маориф фаъолияти пулакиро ба рох монанд.

боби 6. МУКАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 22. Ҳамкории байналмилалй дар сохаи тахсилоти иловагй

Макомоти идоракунии муассисахои таълимии тахсилоти иловагй, муассисахои таълимии тахсилоти иловагй хукук доранд бо макомоти идоракунии маориф ва муассисахои таълимии мамлакатхои хоричй, ташкилоту фондхои байналмилалй бо тартиби мукдррарнамудаи конунгузории Ҷумхурии Точикистон дар сохаи тахсилоти иловагй созишномахо баста, робитахои бевосита мукаррар намоянд.

Моддаи 23.  Ҷавобгарӣ барои риоя накардани Конуни мазкур

Шахсони вокей ва хукукй барои риоя накардани Конуни мазкур бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Ҷумхурии Тоҷикистон ба ҷавобгарй кашида мешаванд.

Моддаи 24. Тартиби мавриди амал карор додани Конунн мазкур

Қонуни мазкур, пас аз интишори расмӣ мавриди амал карор дода шавад.

         Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                               Эмомали Рахмон

        ш. Душанбе

16 апрели соли 2012

             №826